Ψηφιακές δημιουργίες


Τι ωραία "φωτογραφία" έβγαλα ο μπαγάσας! Στο πρεβάζι ενός παραθύρου λιάζεται ένα γατί και μέσα από το παράθυρο ένας άλλος κόσμος. Ενα τοπίο, ένα ανέμελο παιδί, ένας περίεργος σκύλος που προσπαθεί να δει στον κόσμο του γατιού. Αν δεν βαριόμουνα μπορεί να έβαζα και ένα ποντίκι κάπου, που ξέρετε, ίσως και ένα πετεινό, και τότε η γατούλα νιάου-νιάου, το σκυλάκι γάου-γάου, το κοκοράκι κικι-ρι-κικιιι, να με θαυμάζω κάθε πρωί.

Μόνο που, δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτό το πράγμα δεν είναι φωτογραφία αλλά μια ψηφιακή ζωγραφιά.
Και αυτή η εμμονή, να ονομάζουμε αυτές τις εικόνες φωτογραφίες, και όσοι αρνούμαστε να τις δεχθούμε ως φωτογραφίες υποτίθεται ότι δεν τις θεωρούμε τέχνη...

Να το πω για μια ακόμη φορά λοιπόν, τέχνη μπορούν να είναι και μάλιστα πολύ ενδιαφέρουσα και συναρπαστική, καλλιτεχνικό έργο μπορεί να παραχθεί, φωτογραφίες δεν είναι, είναι ψηφιακές ζωγραφιές, κολάζ και ότι άλλο θέλετε που χρησιμοποιούν σαν πρώτη ύλη και φωτογραφίες.

Και θα με ρωτήσετε, εσύ γιατί επιμένεις τόσο σ' αυτόν τον διαχωρισμό σαν ένας φονταμενταλιστής μιας ορθόδοξης φωτογραφικής αγνότητας? Γιατί με όλες αυτές τις στρεβλώσεις της αληθινής υπόστασης της φωτογραφίας (τα δήθεν διευρυσμένα όρια της φωτογραφικής τέχνης) αυτή κινδυνεύει να χάσει εντελώς την δική της μοναδική ιδιαιτερότητά.

Ίσως η "καταδίκη" της φωτογραφίας ξεκίνησε από την στιγμή που θεωρήθηκε τέχνη και οι φωτογράφοι άρχισαν να προσπαθούν να την προσαρμόζουν στη "λογική" των άλλων καταξιωμένων εικαστικών τεχνών. Αυτή η τάση δημιουργεί σχολές, τεχνοτροπίες και τελικά πανομοιότυπα "έργα τέχνης" που κατακλύζουν σήμερα στο διαδίκτυο, βασισμένα στη "ζωγραφική αντίληψη" των δημιουργών τους και σε μια επικρατούσα αισθητική που ομογενοποιεί σαν κλώνους τις εικόνες.

Όμως η μεγάλη αξία της ταπεινής φωτογραφίας βρίσκεται αλλού, στην οπτικοποιημένη αντιληπτικότητα του φωτογράφου που μπορεί να διακρίνει ποιο κομμάτι της παραγματικότητας και πότε θα το αποσπάσει μεταμορφώνοντάς το με το μέσο σε φωτογραφία. Η αξία της φωτογραφίας στηρίζεται στο αυθύπαρκτο της στιγμής και στην αντιληπτικότητα (και όχι φαντασία) του φωτογράφου γιατί τη φωτογραφία την αποσπάς μέσα από την πραγματικότητα, δεν τη φτιάχνεις με τη φαντασία σου. Ο σουρεαλισμός του ντοκουμέντου της είναι ασύγκριτα πιο συγκινητικός και ουσιαστικός από τον σουρεαλισμό και της πιο δημιουργικής ανθρώπινης φαντασίας.

Γι' αυτό η συντιθέμενη μέσα στην πραγματικότητα καλή φωτογραφία έχει μια αγνότητα, μια ανεπανάληπτη ιδιαιτερότητα, μια ουσιώδη πρωτοτυπία, μια τρέλα αν θέλετε, που υπερβαίνει κατά πολύ οποιαδήποτε φτιαχτή εικόνα ζωγραφικής αντίληψης.

Αυτά φοβάμαι μήπως χαθούν στη νέα κουλτούρα των, κοινωνικά ελεγχόμενης αισθητικής και αντίληψης, ομογενοποιημένων, φανταχτερών, φτιαχτών εικόνων που τις αποκαλούμε φωτογραφίες.

8 σχόλια:

  1. ..............................................

    "Η αξία της φωτογραφίας στηρίζεται στο αυθύπαρκτο της στιγμής και στην αντιληπτικότητα (και όχι φαντασία) του φωτογράφου γιατί φωτογραφία την αποσπάς μέσα από την πραγματικότητα, δεν την φτιάχνεις με τη φαντασία σου. Ο σουρεαλισμός του ντοκουμέντου της είναι ασύγκριτα πιο συγκινητικός και ουσιαστικός από τον σουρεαλισμό και της πιο δημιουργικής ανθρώπινης φαντασίας."

    ...........................................

    Επαναλαμβάνω ακριβώς τα λόγια σου Γιώργο, γιατί νομίζω πως με αυτά τα λίγα λόγια, πέτυχες να τονίσεις την σημαντικότερη διαφορά της φωτογραφίας από τις άλλες "παρεμφερείς" τέχνες.
    Με την έννοια αυτή, οι λεγόμενες "ψηφιακές δημιουργίες", είναι μεν δημιουργήματα τέχνης, αλλά δεν είναι φωτογραφίες !
    Και καλά, γιατί τόσο μεγάλη κουβέντα πιά γιά το θέμα αυτό; Τόσο σημαντικό είναι;
    Φαίνεται πως ναι, είναι σημαντικό ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από φράσεις του τύπου:

    "Εξάλλου δεν είναι δα και τόσο δύσκολο να μάθει κανείς να επεξεργάζεται τις φωτογραφίες του",
    οι οποίες δεν προέρχονται από όποιον-όποιον αλλά από κάποιον που υποτίθεται ότι είναι ταγμένος στην υπηρέτηση της φωτογραφίας, ονόματα μη λέμε, υπολείψεις μη θίγουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και αν ήταν μέσα ο φίλος μου Αγιάννης Μιχάλη, θα τους έλεγε για το punctum του πραγματικού που μόνο σε φωτογραφίες μπορεί να καταγραφεί, αλλά τι να τους κάνω, τον διέγραψαν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ακριβώς όπως τα λες φίλε.
    Όπως τα λες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ε, μην τρως "κολήματα" και συ ρε Γιώργο!!!
    "Ψηφιακές δημιουργίες" τον λένε τον διαγωνισμό.
    Ούτε και εμένα μου αρέσει η φωτοσοπιά, αλλά δεν με ενοχλεί κιόλας.

    Πες την ... εφήμερη τέχνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κατ' αρχήν Ηρακλή ποτέ δεν κατηγόρησα αυτήν την τέχνη, γιατί τέχνη τη θεωρώ, και δεν την υποτιμώ και μου αρέσει. Τη διαχωρίζω όμως σαφώς από τη φωτογραφία.

    Κόλλημα τρώνε όλοι αυτοί που επιμένουν να βαφτίζουν τις ψηφιακές δημιουργίες ως φωτογραφίες και όταν τους επισημαίνεις την διαφορετική φύση τους θεωρούν ότι την κατηγορείς παρ' όλο που αναγνωρίζεις ότι είναι τέχνη.

    Δεν είναι περίεργη αυτή η εμμονή να θέλουν να μεταλλάξουν τη φωτογραφία σε ψεύτικες ψηφιακές εικόνες? Δεν είναι κακό να κάνεις ψηφιακές συνθέσεις, κακό είναι να θεωρείς ότι έτσι κάνεις φωτογραφίες.

    Δεν είμαι κατά λοιπόν αλλά προσωπικά ξέρω πότε κάνω φωτογραφία και πότε ψηφιακή δημιουργία.

    Η φωτογραφία έχει να κάνει απόλυτα με το πραγματικό, μέχρι εκεί. Κάθε προσθαφαίρεση στοιχείων του πραγματικού μιας δεδομένης χρονικης στιγμής καταργεί το ντοκουμέντο, αλλοιώνει το πραγματικό και δεν είναι πια φωτογραφία, είναι μια άλλη εικόνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Δηλαδή κατά τη γνώμη σου η φωτό που είναι στον παρακάτω σύνδεσμο (ανέβασέ την στο blog, αν θες) είναι ψηφιακή δημιουργία ?

    http://photorama.ning.com/photo/ghosts-under-thames?context=latest

    Ισχύει το σχόλιο που έγραψα εκεί, όπως και το ότι, δεν το κάνω αυτό συχνά ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Θέλω να τονίσω, επίσης οτι, δεν είμαι όψιμος υπέρμαχος της ψηφιακής δημιουργίας, αλλά με ενδιαφέρει και προσβλέπω περισσότερο στο αποτέλεσμα (φωτογραφία) παρά στα μέσα (μηχανή-φακός-πρόγραμμα επεξεργασίας)

    (ποιος θα περίμενε ότι, σε μια κάποια ηλικία θα είχα "ιδεολογικές διαφωνίες" για το αν "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα" κλπ ...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Εφ' όσον δεν έχεις αφαιρέσει ή προσθέσει στοιχεία άλλου ντοκουμέντου, δεν έχεις κάνει δηλαδή παραποίηση του πραγματικού (πρόσεξε όχι της υποκειμενικά προσλαμβανόμενης πραγματικότητας αλλά του αντικειμενικού και υπαρκτού πραγματικού), δεν είναι ψηφιακή δημιουργία.

    Το κάψιμο, το α/μ, ακόμα και ο αποχρωματισμός, το φλου, το βινιετάρισμα, όλα αυτά, δεν αλλοιώνουν την αλήθεια της πληροφορίας αλλά μόνο τη μορφή (φόρμα). Η αρχετυπική ουσία της φωτογραφίας (από την οποία εξαρτάται αν είναι καλή ή όχι) παραμένει αναλλοίωτη.

    Υ.Γ. Προσωπικά δεν είμαι πολέμιος της ψηφιακής δημιουργίας, και μάλιστα θα μπορούσα να είμαι πολύ καλύτερος ψηφιακός δημιουργός (λόγω της παλιάς μου ενασχόλησης με ζωγραφική) απ' ότι φωτογράφος. Αλλά δεν την μπερδεύω με τη φωτογραφία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή