Φωτογραφίες της ζωής


«Δεν περπατώ στους δρόμους μιας πόλης φωτογραφίζοντας τυχαία άτομα. Θέλω να γνωρίζω κάτι για τους ανθρώπους που φωτογραφίζω. Κι αυτοί με τη σειρά τους να γνωρίζουν κάτι για εμένα. Έτσι υπάρχει ένα είδος αλληλοεπίδρασης»..............................Jindrich Streit

Η ρήση του Jindrich Streit εκφράζει σε μεγάλο ποσοστό δικές μου φωτογραφικές συνήθειες και επιλογές αλλά σε καμιά περίπτωση δεν την επισυνάπτω ως κατευθυντήρια και αποκλειστική οδηγία που θα εξασφαλίσει την αξιόλογη καλλιτεχνικά φωτογραφία.

Οι λόγοι αυτών των επιλογών είναι πάρα πολλοί και δεν έχουν να κάνουν μόνο με ένα επιδιωκόμενο καλλιτεχνικό φωτογραφικό αποτέλεσμα. Σαφώς και αυτό είναι επιθυμητό, σαφώς και αποτελεί ένα δημιουργικό κίνητρο, έναν στόχο, αλλά η υπόθεση αυτή έχει να κάνει περισσότερο με την διαδρομή, το ύφος της ενασχόλησης, την εμπειρία της φωτογράφισης, την εμβάθυνση της φωτογραφικής διαδικασίας ως ενός εναλλακτικού αλλά πολύ αποτελεσματικού τρόπου προσέγγισης της ίδιας της ζωής και των κρυμμένων μυστικών της.

Γι' αυτό αυτές τις φωτογραφίες τις αποκαλώ "φωτογραφίες της ζωής", και η έννοια εδώ είναι διττή και αναφέρεται και στο περιβάλλον μου αλλά και στη δική μου εσωτερικότητα.

Στις κοινές με πολλούς φίλους φωτογράφους παραδοχές, ότι δηλαδή αναζητούμε τον οπτικό ποιητικό και αφηρημένο λόγο, δεν προσδιορίζουμε τη φωτογραφία αποκλειστικά στην πληροφορία (ρεπορτάζ, ρεαλιστικές καταγραφές), δεν την προσδιορίζουμε σε έναν μονοσήμαντο εννοιολογικό λόγο, ένα λόγο προφανών και συνήθως επιφανειακών ιδεών, συνθημάτων και απόψεων, εξατομικεύω κάποιες δικές μου ανάγκες που είναι:

1. Η συγκίνηση της φωτογραφικής διαδικασίας ως διαδικασία και όχι ως αποτέλεσμα.
2. Η φωτογραφική διαδικασία ως εργαλείο ενδοσκόπησης και κατανόησης του μυστηρίου της ζωής.
3. Το συγκινησιογόνο κίνητρο, αυτό που θα με κάνει να σηκώσω τη φωτογραφική μηχανή.
4. Το ενιαίο και συνεπές φωτογραφικό ύφος.
4. Η αποτελεσματικότερη αποδέσμευση (όσο κι αν σου φαίνεται περίεργο) από το προφανές, το έντονο, το κλισέ, το υπερβολικό.
5. Ο καλύτερος έλεγχος του συναισθήματος και της παρόρμησης και η εξισορρόπηση μεταξύ θυμικού-νόησης.

Όλα αυτά προσβλέπουν σε μια διαδικασία που θα ικανοποιήσει τον φωτογράφο-άνθρωπο-ερευνητή, θα του προσφέρουν τροφή στη σκέψη και στη ψυχή του μέσα από μια συναρπαστική πρόσθετη διαδρομή ζωής, και ίσως τον βοηθήσουν στην επίτευξη ενός ενδιαφέροντος και βαθύτερου αποτελέσματος για τον θεατή.

Στις φωτογραφίες του οικείου περιβάλλοντος, η γνώση του σου προσφέρει πληρέστερη παρατήρηση, διείσδυση πέραν της επιφανειακής πληροφορίας, η παγιωμένη συναισθηματική κατάσταση σου επιτρέπει να την ελέγχεις καλύτερα αποφεύγοντας παρορμητισμούς και εύκολους συναισθηματισμούς, τελικά έχεις καλύτερη ισορροπία σκέψης και της απαραίτητης συναισθηματικής νοημοσύνης που θα σε βοηθήσουν να ανιχνεύσεις τον οπτικό ποιητικό λόγο του ντοκουμέντου. Ένα ντοκουμέντο που είναι εντελώς απαραίτητο, αποτελεί το ερειστικό σύστημα της φωτογραφίας και την πηγή του περιεχομένου της, βοηθούσης της φόρμας που αποτελεί το δέρμα, το πρόσωπο της φωτογραφίας.

Η φωτογραφία είναι μια έντεχνη παραπληροφόρηση, η συγκίνηση απορρέει από την αντίθεση του "ψεύδους" της με την ταυτόχρονη επίγνωση ότι αυτό που δείχνει ήταν υπαρκτό. Για μένα το περιεχόμενο μιας φωτογραφίας εμπεριέχεται αρχετυπικά, ως πρώτη ύλη, στο ντοκουμέντο και δεν δημιουργείται εκ του μηδενός μέσω της φόρμας και του επαναπροσδιορισμού της οπτικής αξίας τυχαίων στοιχείων της. Ίσως μια φωτογραφία πρέπει να έχει απ' όλα, και συναίσθημα, (αλλά όχι το επιφανειακό, το απλοϊκό αλλά το βαθύτερο και το διακριτικό) και σκέψη (αλλά όχι συνθηματολογική, πομπώδη και εύκολα αναγνωρίσιμη αλλά σοφά υπαινικτική) και πληροφορία (αλλά όχι βαρύγδουπη και προφανή αλλά εξόχως (οπτικά) ποιητική) και αισθητική (αλλά όχι εικαστικής λογικής).

Τελικά (πάντα για μένα) η φωτογραφία "αποκαλύπτεται" και αποσπάται και δεν κατασκευάζεται. Ο φωτογράφος πρέπει να διαθέτει οξυμένη αντίληψη και επαρκή συναισθηματική ευφυία. Και στο οικείο περιβάλλον ίσως είναι πιο εύκολο να αντιληφθεί και να αποσπάσει φωτογραφίες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου