Φωτογραφική "αγρανάπαυση"
Ζοφερή περίοδος, εκνευριστική, τίποτα καλό δεν βγαίνει! Όλες οι προσπάθειες καταλήγουν σε παταγώδη αποτυχία και είναι πολύ κατώτερες από προηγούμενες.
Αυτό συμβαίνει γιατί ο φωτογράφος έχει βρεθεί σε μια νέα καμπή θέλοντας να προχωρήσει ένα βήμα περισσότερο.
Η περίοδος αυτή, παρ' όλο που φαντάζει άσχημη και απογοητευτική, είναι ίσως η πιο σημαντική στην διαδικασία της φωτογραφικής αυτογνωσίας, όντας πολύ ουσιαστική και "παραγωγική" παρ' όλο που δεν υπάρχει απτό έργο. Η περίοδος της φωτογραφικής "αγρανάπαυσης" είναι που θα γεννήσει νέες και καλύτερες δημιουργίες στο μέλλον. Ο φωτογράφος στην ουσία επενδύει ψυχονοητικά και παρ' όλο που δεν βγάζει φωτογραφίες "βλέπει" και δοκιμάζει φωτογραφικές λύσεις καθημερινά με το μυαλό του.
Αυτή η περίοδος είναι και η καλύτερη για να ασχοληθεί κι με ένα σωρό άλλα πράγματα, εντελώς απαραίτητα ως εφόδια του ταξιδού του, που θα τον βοηθήσουν αφάνταστα στην επόμενη δημιουργική φωτογραφική περίοδο. Είναι ευκαιρία για διάβασμα, για μουσική, για μελέτη άλλων φωτογράφων, και οι "άδειες μπαταρίες κάποτε θα γεμίσουν".
Μια φωτογραφία ίσον χίλιες λέξεις... κι ένα τραγούδι
Πέτρος Χρηστίδης


Περισσότερα εδώ.
Η πάλη των τάξεων
Και μετά πάει... έπεσε στο γκρεμό σύντροφε! Και πάει σαπέρα... κι έριξε και το καπέλο του... και πάει και η οργάνωση, κι αυτό και τ' άλλο... και καλά κρασιά! Και... καλός άνθρωπος ήταν σύντροφε, Θεός σχωρέστον!
Αφιερωμένο στους νέους
Που με κρατάει αγκυλωμένο σε θέματα, φόρμες και ποιητικά περιεχόμενα.
Τη φύλαγα στις αγαπημένες φωτογραφίες, που δεν τις εξέδιδα σαν τις "κοινές" στη δημοκρατική κρίση του κοινού...
Την πούλησα όμως κι αυτή, την τελευταία, για λίγα σχόλια, μήπως ξεφτιλιστεί στα μάτια μου και τη ξεπεράσω, κι απαλλαγώ από την κατάθλιψή της.
Βαρέθηκα τους γέρους, τους παλιούς και τα θλιβερά μας στερεότυπα. Βαρέθηκα τις ψόφιες μας φωτογραφίες, μοιάζουν με πτώματα διατηρημένα με καλλιτεχνική φορμόλη.
Οι δικές σας ματιές είναι οι ζωντανές και οι φρέσκες. Μη γίνετε σαν κι εμάς, κάντε μας εμάς σαν κι εσάς.
Τέχνη για το λαό
Όταν έχω ξεστραβωθεί τόσα χρόνια να βλέπω χιλιάδες φωτογραφίες, να διαβάζω περί φωτογραφίας, να διαβάζω συνεντεύξεις φωτογράφων, άρθρα θεωρητικών, να συζητώ σχεδόν καθημερινά...
Παράλληλα βγάζω φωτογραφίες και μέσα στις χιλιάδες που έχω τραβήξει ανακαλύπτω πόσο δύσκολο είναι να βρω δυο τρεις σημαντικές...
Και μετά από όλα αυτά καταλαβαίνω ακόμα πιο καθαρά πόσο δυσκολεύομαι να προσεγγίσω αυτήν την τέχνη...
Τότε ποιος λαός, με τι φωτογραφικές προσλαμβάνουσες? Νομίζω πως αυτές οι γενικεύσεις (τέχνη για το λαό ή τέχνη για την τέχνη) είναι τελείως αστείες, ύστερα ευφυολογήματα στις πλάτες της τέχνης.
Όπως δεν υπάρχει συλλογική συνείδηση παρά μονάχα ατομική έτσι δεν υπάρχει και συλλογική άποψη, συλλογική αισθητική, συλλογική κρίση. Η σχέση του καθενός με την τέχνη είναι ατομική όπως ατομικές είναι οι συνειδήσεις. Αυτό που χρειάζεται ο λαός είναι παιδεία και ο καθένας θα αναπτύξει μόνος του την προσωπική του σχέση με την τέχνη.
Αφιερωμένο στους παραμυθάδες

Ο Κακός ο Λύκος και η Κοκκινοσκουφίτσα
(η εκδοχή του Λύκου)
Το δάσος ήταν το σπιτικό μου. Ζούσα εκεί και νοιαζόμουν γι’ αυτό. Προσπαθούσα να το διατηρώ τακτικό και καθαρό.
Κάποτε, μια ηλιόλουστη μέρα, ενώ προσπαθούσα να συμμαζέψω κάτι σκουπίδια που είχε παρατήσει ένας κατασκηνωτής, άκουσα βήματα. Πήδηξα πίσω από ένα δέντρο και είδα ένα μικρό κορίτσι να έρχεται από ένα μονοπάτι, κρατώντας ένα καλάθι. Μου φάνηκε ύποπτη από την αρχή γιατί φορούσε αστεία ρούχα ολοκόκκινα, και το κεφάλι της ήταν καλυμμένο με μια κουκούλα σαν να μην ήθελε να την αναγνωρίσουν.
Φυσικά, την σταμάτησα για να ερευνήσω το ζήτημα. Την ρώτησα ποια ήταν, πού πήγαινε, από πού ερχόταν κλπ. Μου είπε μια ιστορία για κάποια γιαγιά, που πήγαινε να την επισκεφθεί και να της πάει φαγητό.
Φαινόταν βασικά έντιμο άτομο, αλλά βρισκόταν στο δάσος μου και έδειχνε ύποπτη μ’ αυτά τα ρούχα. Έτσι αποφάσισα να της δείξω πόσο σοβαρό ήταν να εισβάλλει έτσι, χωρίς ειδοποίηση, ντυμένη αστεία.
Την άφησα να συνεχίσει αλλά έτρεξα πριν από αυτήν στο σπίτι της γιαγιάς της. Όταν συνάντησα την συμπαθητική γριούλα, της εξήγησα το πρόβλημά μου και συμφώνησε ότι η εγγονή της χρειαζόταν ένα μάθημα. Η γριούλα συμφώνησε να κρυφτεί ώσπου να την φωνάξω. Έτσι, κρύφτηκε κάτω από το κρεβάτι. Όταν έφτασε το κορίτσι, την κάλεσα να μπει στην κρεβατοκάμαρα όπου βρισκόμουν στο κρεβάτι ντυμένος σαν τη γιαγιά. Το κορίτσι ήλθε, με τα κόκκινα μαγουλά της, και είπε κάτι άσχημο για τα μεγάλα μου αυτιά.
Με είχαν προσβάλει κι άλλοτε και έτσι προσπάθησα να πω κάτι θετικό. Είπα ότι, ίσως, τα μεγάλα μου αυτιά, μου επέτρεπαν να την ακούω καλλίτερα. Δηλαδή έδειχνα ότι την συμπαθούσα και ήθελα να προσέχω αυτά που λέει. Αλλά έκανε άλλο ένα καλαμπούρι για τα γουρλωτά μου μάτια. Τώρα καταλαβαίνετε πώς άρχισα να αισθάνομαι γι’ αυτό το κορίτσι, που έβαζε ένα ευγενικό προσωπείο, αλλά ήταν τόσο κακοήθης.
Παρ’ όλα αυτά, έχω την τακτική να γυρίζω και το άλλο μάγουλο, και της είπα ότι τα γουρλωτά μου μάτια με βοηθούν να την βλέπω καλλίτερα. Η επόμενη προσβολή στ’ αλήθεια με νευρίασε. Έχω κάποιο σύμπλεγμα για τα μεγάλα μου δόντια κι αυτό το κορίτσι έκανε μία προσβλητική παρατήρηση. Ξέρω ότι θα έπρεπε να μην χάσω την ψυχραιμία μου, αλλά πήδηξα από το κρεβάτι και της φώναξα πως τα μεγάλα μου δόντια ήταν χρήσιμα για να την φάω καλλίτερα.
Τώρα ας είμαστε ειλικρινείς, κανείς λύκος δεν θα έτρωγε ποτέ ένα κορίτσι, όλοι το ξέρουν αυτό, αλλά αυτό το τρελοκόριτσο άρχισε να τρέχει γύρω-γύρω ουρλιάζοντας κι εγώ προσπαθούσα να την φτάσω για να την ηρεμήσω.
Έβγαλα και τα ρούχα της γιαγιάς, αλλά αυτό φάνηκε να χειροτερεύει τα πράγματα. Ξαφνικά η πόρτα άνοιξε με δυνατό κρότο και ένας μεγαλόσωμος τύπος στεκόταν εκεί με το τσεκούρι του. Τον κοίταξα και κατάλαβα ότι είχα βρει τον μπελά μου. Υπήρχε ένα ανοιχτό παράθυρο πίσω μου και την κοπάνησα...
Θα ήθελα να μπορούσα να πω πως εδώ τελειώνει η ιστορία. Όμως, αυτή η γριούλα γιαγιά ποτέ δεν είπε την δική μου πλευρά της κατάστασης. Σύντομα κυκλοφόρησε η φήμη ότι ήμουν κακός και μοχθηρός. Όλοι άρχισαν να με αποφεύγουν. Δεν ξέρω τι έγινε το κοριτσάκι με τα αστεία κόκκινα ρούχα, όμως, εγώ δεν έζησα από τότε καλά. Έτσι αποφάσισα να σας γράψω την ιστορία μου.
Με εκτίμηση
Ο Κακός ο Λύκος
ΥΓ: Η καμηλοπάρδαλη μου λέει ότι θα δώσει δημοσιότητα στο θέμα, θα με βγάλει λέει στο βλογ της. Λέτε να γίνει κάτι?
(Το παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας από την πλευρά του λύκου, υλικό εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα της Νίκης Ρουμπάνη)
Ο οδηγός, ο εισπράκτορας και ο γιατρός
US
Θυμάμαι πως είχα νιώσει μια μεγάλη συμπάθεια και μια ανεξήγητη οικειότητα γι' αυτόν τον ανυποψίαστο νέο έξω από το κλουβί μου... σίγουρα κάτι με συνέδεε μαζί του.
Φωτογραφικά Συναμφότερα
Μουσική: Ηρακλής Δημητριάδης (Sixtyten)
Αυτά που αφήσαμε στ'αγαπημένα… όταν μας πρόσφεραν κι αυτά…
Όπου ενώθηκαν κι έγιναν «ένα»… πολύτιμα «Συναμφότερα».
Ότι ο τόπος υπάρχει μέσα μας και το παιχνίδι μας γελά…
Όταν αφέθη το παιδί μες στη στοργή της μάνας...
Κι ο βασιλιάς εστάθηκε δίπλα στο φύλακά του.
Βρήκα το «συναμφότερον» στη μάνα γη, στο βλέμμα της πατρίδας…
Στη σχέσης αγάπης και στοργής, στη συντροφιάς γαλήνη…
Σε μια αγκαλιά που ήτανε απ’ την αρχή ως το τέλος.
Yin and Yang
stavrosstam
Η "εύκολη" τέχνη
Αρά Γκιουλέρ
Το πορτρέτο της Βρετανίδας συζύγου του
Συνειδητοποιώ αίφνης ότι δεν έχουν πλέον κανένα νόημα οι ασήμαντες αναλύσεις μας περί καλλιτεχνικότητας και φωτογραφικής σημαντικότητας της φωτογραφίας των χειλέων της όμορφης Βρετανίδας. Η φωτογραφία ούτως ή άλλως αναδείχθηκε με τους όρους του παιχνιδιού της σύγχρονης καταναλωτικής κουλτούρας και εμείς είμαστε ένα μικρό γρανάζι αυτού του μηχανισμού.
Ας το ομολογήσουμε, με τον ένα η άλλο τρόπο τη φάγαμε όλοι, είτε ως τέχνη, είτε ως πορνογραφία, είτε ως πρόκληση. Μικρή σημασία έχει τι είναι στ' αλήθεια γιατί αυτή η αλήθεια εξαχνίζεται από το γεγονός της ρεαλιστικής πραγματικότητας. Η φωτογραφία είναι πια ένα διάσημο προϊον ενός αναγνωρίσιμου πλέον ονόματος. Κι εμείς σφαζόμαστε ακόμα στην ποδιά της, αφελώς φιλοδοξώντες να είμαστε οι μοναδικοί ανάδοχοι του αληθούς "ονόματός" της.
Υ.Γ. Δεν ανάρτησα τη φωτογραφία όχι για λόγους σεμνοτυφίας αλλά γιατί, αφενός μεν αρνούμαι να χρησιμοποιήσω τη θεαματική δύναμη του σκανδάλου της, αφετέρου δε δεν μου αρέσει η αισθητική των χειλέων που παραπέμπουν σε γυναικολογικά εγχειρίδια.
Φωτογραφία καθημερινής ρουτίνας
Ο γιός μου τρώει μακαρόνια με κιμά και η Πόντια γυναίκα μου με το σεσουάρ... τί κάνει? Η εικόνα δεν εμπεριέχει χρώμα, σεξ και βία συνεπώς είναι μάλλον βαρετή.
Φωτογραφίες της ζωής
Η ρήση του Jindrich Streit εκφράζει σε μεγάλο ποσοστό δικές μου φωτογραφικές συνήθειες και επιλογές αλλά σε καμιά περίπτωση δεν την επισυνάπτω ως κατευθυντήρια και αποκλειστική οδηγία που θα εξασφαλίσει την αξιόλογη καλλιτεχνικά φωτογραφία.
Οι λόγοι αυτών των επιλογών είναι πάρα πολλοί και δεν έχουν να κάνουν μόνο με ένα επιδιωκόμενο καλλιτεχνικό φωτογραφικό αποτέλεσμα. Σαφώς και αυτό είναι επιθυμητό, σαφώς και αποτελεί ένα δημιουργικό κίνητρο, έναν στόχο, αλλά η υπόθεση αυτή έχει να κάνει περισσότερο με την διαδρομή, το ύφος της ενασχόλησης, την εμπειρία της φωτογράφισης, την εμβάθυνση της φωτογραφικής διαδικασίας ως ενός εναλλακτικού αλλά πολύ αποτελεσματικού τρόπου προσέγγισης της ίδιας της ζωής και των κρυμμένων μυστικών της.
Γι' αυτό αυτές τις φωτογραφίες τις αποκαλώ "φωτογραφίες της ζωής", και η έννοια εδώ είναι διττή και αναφέρεται και στο περιβάλλον μου αλλά και στη δική μου εσωτερικότητα.
Στις κοινές με πολλούς φίλους φωτογράφους παραδοχές, ότι δηλαδή αναζητούμε τον οπτικό ποιητικό και αφηρημένο λόγο, δεν προσδιορίζουμε τη φωτογραφία αποκλειστικά στην πληροφορία (ρεπορτάζ, ρεαλιστικές καταγραφές), δεν την προσδιορίζουμε σε έναν μονοσήμαντο εννοιολογικό λόγο, ένα λόγο προφανών και συνήθως επιφανειακών ιδεών, συνθημάτων και απόψεων, εξατομικεύω κάποιες δικές μου ανάγκες που είναι:
1. Η συγκίνηση της φωτογραφικής διαδικασίας ως διαδικασία και όχι ως αποτέλεσμα.
2. Η φωτογραφική διαδικασία ως εργαλείο ενδοσκόπησης και κατανόησης του μυστηρίου της ζωής.
3. Το συγκινησιογόνο κίνητρο, αυτό που θα με κάνει να σηκώσω τη φωτογραφική μηχανή.
4. Το ενιαίο και συνεπές φωτογραφικό ύφος.
4. Η αποτελεσματικότερη αποδέσμευση (όσο κι αν σου φαίνεται περίεργο) από το προφανές, το έντονο, το κλισέ, το υπερβολικό.
5. Ο καλύτερος έλεγχος του συναισθήματος και της παρόρμησης και η εξισορρόπηση μεταξύ θυμικού-νόησης.
Όλα αυτά προσβλέπουν σε μια διαδικασία που θα ικανοποιήσει τον φωτογράφο-άνθρωπο-ερευνητή, θα του προσφέρουν τροφή στη σκέψη και στη ψυχή του μέσα από μια συναρπαστική πρόσθετη διαδρομή ζωής, και ίσως τον βοηθήσουν στην επίτευξη ενός ενδιαφέροντος και βαθύτερου αποτελέσματος για τον θεατή.
Στις φωτογραφίες του οικείου περιβάλλοντος, η γνώση του σου προσφέρει πληρέστερη παρατήρηση, διείσδυση πέραν της επιφανειακής πληροφορίας, η παγιωμένη συναισθηματική κατάσταση σου επιτρέπει να την ελέγχεις καλύτερα αποφεύγοντας παρορμητισμούς και εύκολους συναισθηματισμούς, τελικά έχεις καλύτερη ισορροπία σκέψης και της απαραίτητης συναισθηματικής νοημοσύνης που θα σε βοηθήσουν να ανιχνεύσεις τον οπτικό ποιητικό λόγο του ντοκουμέντου. Ένα ντοκουμέντο που είναι εντελώς απαραίτητο, αποτελεί το ερειστικό σύστημα της φωτογραφίας και την πηγή του περιεχομένου της, βοηθούσης της φόρμας που αποτελεί το δέρμα, το πρόσωπο της φωτογραφίας.
Η φωτογραφία είναι μια έντεχνη παραπληροφόρηση, η συγκίνηση απορρέει από την αντίθεση του "ψεύδους" της με την ταυτόχρονη επίγνωση ότι αυτό που δείχνει ήταν υπαρκτό. Για μένα το περιεχόμενο μιας φωτογραφίας εμπεριέχεται αρχετυπικά, ως πρώτη ύλη, στο ντοκουμέντο και δεν δημιουργείται εκ του μηδενός μέσω της φόρμας και του επαναπροσδιορισμού της οπτικής αξίας τυχαίων στοιχείων της. Ίσως μια φωτογραφία πρέπει να έχει απ' όλα, και συναίσθημα, (αλλά όχι το επιφανειακό, το απλοϊκό αλλά το βαθύτερο και το διακριτικό) και σκέψη (αλλά όχι συνθηματολογική, πομπώδη και εύκολα αναγνωρίσιμη αλλά σοφά υπαινικτική) και πληροφορία (αλλά όχι βαρύγδουπη και προφανή αλλά εξόχως (οπτικά) ποιητική) και αισθητική (αλλά όχι εικαστικής λογικής).
Τελικά (πάντα για μένα) η φωτογραφία "αποκαλύπτεται" και αποσπάται και δεν κατασκευάζεται. Ο φωτογράφος πρέπει να διαθέτει οξυμένη αντίληψη και επαρκή συναισθηματική ευφυία. Και στο οικείο περιβάλλον ίσως είναι πιο εύκολο να αντιληφθεί και να αποσπάσει φωτογραφίες.
Έπεσε η αυλαία?
Πόσο σημαντικό είναι πράγματι αυτό σε μια φωτογραφία. Πόσο τυχερός πρέπει να νιώθει ο θεατής που λαμβάνει τέτοια ερεθίσματα?
Και δεν μιλάω για τα κατόπιν εορτής συναισθήματα, αυτά δηλαδή που ο θεατής νιώθει όταν βλέπει ένα φωτογραφικό έργο, όχι. Μιλάω για τα εγγενή συναισθήματα του φωτογραφημένου. Για τις αυθόρμητες συσπάσεις του προσώπου, που με το κλικ περνάνε σε μια άλλη διάσταση, είτε παραδείσια, είτε κολασμένη και κάνουν τον πρωταγωνιστή της φωτογραφίας να "ζει" και να "ξαναζει" και να "ξαναζεί" την ίδια χαρά ή λύπη ή πόνο ή ευτυχία ή θυμό ή ότι άλλο βάνει ο νους και τον θεατή να συμπάσχει, να πονάει ή να χαίρεται κι αυτός.
Ο Φωτογράφος μιλάει σε άλλους για τον κόσμο άλλων αλλά πάντα κρύβει λίγο απ' τον δικό του μέσα. Αρα, λίγο-λίγο, φυλακίζει ένα κομμάτι του εαυτού του σε κάθε δυνατή φωτογραφία που παράγει.
Γιώργο μόλις έχασες ένα ακόμα κομμάτι σου και πλέον είναι αδύνατο να το ξαναπάρεις πίσω. Αλλά νομίζω πως το ξέρεις ήδη αυτό."
Γιάννης Στρατουδάκης
Να βγαίνεις απ' το όνειρο...
Να βγαίνεις απ' το όνειρο
να κατεβάζεις τα πουλιά
στον ύπνο πάλι να περνάς
Κι ύστερα στο δωμάτιο
να ντύνεσαι καλά
να πας κατά την πόρτα
να κάνεις δύο βήματα
στο τρίτο κοκαλώνεις
Να λείπει απάνω ο ουρανός...